SEKSUELE TEISTERING IN DIE WERKSPLEK deur Christo Bester

Seksuele teistering in die werksplek was weer in die kollig weens die onlangse hofuitspraak waarin ’n vroulike werknemer ’n skadevergoedingsbedrag van R3,9 miljoen toegestaan is teen die werkgewer en die oortreder.

Seksuele teistering is ’n ernstige oortreding en word ook gesien as ’n vorm van onbillike diskriminasie. Die Wet op Gelyke Indiensneming (55 van 1998) bepaal dat ’n werkgewer die wet oortree indien hy of sy versuim om die nodige stappe te doen in gevalle van beweerde seksuele teistering. Artikel 60(3) van die Wet hou werkgewers aanspreeklik vir die onregmatige diskriminerende gedrag van hul werkers.

Die goeie-gedrag-praktykkode vir die hantering van seksuele testering in die werksplek definieer seksuele teistering as “ongewenste gedrag van ’n seksuele aard wat die regte van ’n werknemer skend.” Hierdie gedrag sluit enige fisieke, verbale of nie verbale seksuele optrede in wat die slagoffer ongemaklik laat voel.

DIE SLAGOFFER SE REGTE

Seksuele teistering skend die volgende regte van die slagoffer:

• Die reg op ’n werksomgewing wat vry is van seksuele teistering.
• Die reg om met respek en waardigheid gehanteer te word in die werksplek
• Die reg op gelykheid, sonder diskriminasieop grond van geslag
• Die reg om seksuele teistering aan te meld sonder vrees vir viktimisering
• Die reg om ernstig opgeneem te word, en die vertroulike hantering van klagtes.

ONGEWENSTE GEDRAG

Gedrag sal slegs as seksuele teistering geag word as dit ’n seksuele ongewenste ondertoon het. Die ongewenste aard van seksuele teisteringsgedrag word onderskei van gedrag wat welkom en wedersyds is. Seksuele aandag word seksuele teistering indien:

• Die ontvanger dit duidelik gemaak het dat die gedrag nie welkom is nie
• Die gedrag volgehou word
• Die oortreder moes geweet het dat die gedrag as onaanvaarbaar beskou word
• Seksuele teistering kan voorkom tussen enige geslagte en staan onafhanklik van etniese afkoms. Die werkgewer sowel as die werknemer kan hom- of haarself daaraan skuldig maak. Selfs kontrakteurs en verskaffers spring nie verantwoordelikheid vry nie.

Werkgewers moet beleid en prosedures instel om seksuele teistering hok te slaan. Dit moet vir alle werknemers in die werksplek duidelik wees dat seksuele teistering nie geduld sal word nie. Hulle moet verstaan watter optrede as seksuele teistering beskou word, hoe dit gerapporteer moet word en hoe dit gehanteer sal word.